ATLAS: hersenschudding, klachten en herstel

De ATLAS studie onderzoekt de impact van een hersenschudding tijdens militaire diensttijd. Er wordt onderzoek gedaan naar het klinisch advies wat militairen krijgen, naleving klinisch advies, de relatie tussen klachten en hersenactiviteit (EEG) en de invloed van stressvolle jeugdervaringen op klachten en herstel na een hersenschudding tijdens de volwassenen leeftijd. 

Introductie

Hersenschuddingen komen regelmatig voor onder militairen en kunnen door verschillende oorzaken plaatsvinden, bijvoorbeeld tijdens missie of inzet, tijdens het sporten of buiten diensttijd in het verkeer. Hersenschuddingen vormen een aanzienlijke uitdaging in de krijgsmacht vanwege de complexiteit en het risico op langdurige klachten. 


De ATLAS-studie onderzoekt hersenschuddingen opgelopen tijdens militair dienstverband. Er wordt gekeken naar klinisch advies, zorgmanagement en onderliggende factoren die het beloop na hersenschudding in de Nederlandse krijgsmacht beïnvloeden. Door het combineren van kwalitatief en kwantitatief onderzoek streeft deze studie naar directe klinische implicaties, terwijl het ook bijdraagt aan bredere kennis over hersenschuddingmechanismen. 
 

Projectoverzicht

Doel:

ATLAS bestaat uit vijf deelstudies. 
1.    Studie A: Inzicht in klinisch advies naeen hersenschudding, therapietrouw en beschermende en/of belemmerende factoren voor therapietrouw in de Nederlandse krijgsmacht. Deze studie onderzoekt voor het eerst in Nederland hoe militairen het klinisch advies ervaren en naleven, evenals wat de barrières en bevorderende factoren zijn voor het naleven van adviezen. 
2.    Studie B: Klinisch management van hersenschudding vanuit het perspectief van zorgverleners. Deze kwalitatieve studie onderzoekt de mate van consistentie in zorg rondom een hersenschudding binnen de Nederlandse krijgsmacht, naleving van richtlijnen, en barrières, met als doel om verbeteringen in de zorg aan te brengen.
3.    Studie C.1: Verband tussen stressvolle jeugdervaringen en klachten na hersenschudding. Deze studie onderzoekt of stressvolle jeugdervaringen invloed hebben op de ernst van klachten na hersenschudding tijdens de volwassenleeftijd in de Nederlandse krijgsmacht.
4.    Studie C.2: “Criticality” en EEG-patronen in relatie tot hersenschuddingklachten. Volgens de “criticality”-theorie werkt het brein het beste op de grens tussen stabiliteit en instabiliteit. In stabiliteit worden hersensignalen niet goed doorgegeven, terwijl in instabiliteit hersensignalen te veel worden doorgegeven. Precies op de grens tussen stabiliteit en instabiliteit wordt ook wel de “critical state” genoemd. Deze studie onderzoekt of afwijking van de “critical state” in EEG een objectieve marker kan zijn voor hersenfunctionaliteit en herstel na een hersenschudding
5.    Studie D: Validatie van een korte vragenlijst om hersenschudding te beoordelen als alternatief voor een langer durend interview. 

Doelgroep:

Nederlandse (actief en niet-actief dienende) militairen en veteranen die tijdens de diensttijd minstens één keer een hersenschudding hebben opgelopen, ongeacht de oorzaak. 

Tijdsverloop:

Het onderzoek start in mei 2025. De verwachte looptijd is 3 jaar.

Resultaten:

Resultaten van het onderzoek worden eind 2028 verwacht.