In dit onderzoek wordt de relatie tussen stress en het context-afhankelijke geheugen voor neutrale, emotionele en angstige informatie bestudeerd.
Geheugen contextualisatie bij PTSS
Wanneer mensen iets meemaken, speelt informatie over de omgeving waarin zij dit meemaken een belangrijke rol bij het onthouden van deze gebeurtenis. De details van de omgeving noemen we context. Informatie over deze context wordt in het geheugen onbewust gekoppeld aan de gebeurtenis en daarmee worden herinneringen context-afhankelijk. Het is heel belangrijk dat deze koppeling goed gebeurt, omdat de context die verbonden is aan de gebeurtenis ook bepaald wanneer iemand zich de gebeurtenis herinnert. Wanneer de koppeling van deze informatie niet goed gebeurt kunnen herinneringen te algemeen worden, waardoor men er bijvoorbeeld vaker of op de verkeerde plek aan denkt. Dit kan bijvoorbeeld voor problemen zorgen bij het meemaken van een schokkende gebeurtenis. Mensen die lijden aan post-traumatische stressstoornis (PTSS) worden ook in een veilige omgeving herinnerd aan deze gebeurtenis. Het zou kunnen dat de context informatie niet goed opgeslagen is tijdens het meemaken van de schokkende gebeurtenis, waardoor de herinnering te algemeen is geworden.
Project overzicht
Doel:
Om te onderzoeken hoe het kan dat (vervelende) herinneringen te algemeen worden en wat de rol van stress daarbij is, zijn wij het SAM-project gestart. Hierin onderzoeken wij de invloed van stress op het context-afhankelijke geheugen voor neutrale, emotionele en angstige informatie. Uit eerder onderzoek weten we dat stress onmiddellijke en vertraagde effecten op het geheugen heeft. In dit onderzoek bestudeerden we hoe dit zit bij de context-afhankelijk vorm van geheugen. Hiervoor onderzochten wij drie groepen die verschilden in het moment waarop zij stress ervaren hadden: lang voor de geheugen test, net voor de geheugentest of helemaal niet.
Doelgroep:
Mannen tussen 18 - 50 jaar die geen last hebben van psychische klachten
Tijdsverloop:
2015 – 2019
Resultaten:
Stress beïnvloed de context-afhankelijkheid van herinneringen aan neutrale informatie en tijd speelt daarin een belangrijke rol. De onmiddellijke effecten van stress zorgen ervoor dat deze informatie minder context-afhankelijk in het geheugen opgeslagen wordt. Hierdoor bevatten de herinneringen minder omgevingsdetails en zijn ze dus eigenlijk algemener. De vertraagde effecten van stress hadden precies het tegenovergestelde effect. Zij zorgen er juist voor dat informatie met meer context-details (en dus specifieker) werd opgeslagen. Bij het meemaken van een stressvolle gebeurtenis buiten het laboratorium volgen de onmiddellijke en vertraagde effecten van stress elkaar op. Onze resultaten laten zien dat het belangrijk is dat deze effecten in balans zijn, zodat zij er samen voor kunnen zorgen dat herinneringen niet te algemeen en niet te specifiek worden opgeslagen. Deze kennis kan in de toekomst mogelijk bijdragen aan meer inzicht in het ontstaan van bijvoorbeeld aandoeningen als PTSS.
Publicaties
Sep MSC, van Ast VA, Gorter R, et al. Time-dependent effects of psychosocial stress on the contextualization of neutral memories. Psychoneuroendocrinology 2019; 108: 140–149. https://doi.org/10.1016/j.psyneuen.2019.06.021